Dzieci znają więcej słów, niż myślą rodzice?

04 09 2024

Kategoria: Aktualności Wydziału, Najnowsze publikacje

9 sierpnia 2024 w „International Journal of Language & Communication Disorders” ukazał się artykuł autorstwa członkiń zespołu MultiLADA, dr Magdaleny Łuniewskiej, mgr Magdaleny Krysztofiak i prof. dr hab. Ewy Haman Parental report of vocabulary in 3- to 6-year-old Polish children: Reliable but not valid [Ocena słownictwa przez rodziców polskich dzieci w wieku od 3 do 6 lat: rzetelna, ale nietrafna]. Badaczki postanowiły sprawdzić właściwości psychometryczne (rzetelność i trafność) rodzicielskiego kwestionariusza do oceny słownictwa u dzieci w wieku od 3 do 6 lat.

Kwestionariusze rodzicielskie to metoda powszechnie stosowana w badaniach psycholingwistycznych dzieci w wieku poniżej 3 lat. Jest to metoda pośrednia – rodzica prosi się o wybranie z danej listy tych słów, które słyszał w spontanicznych wypowiedziach dziecka. Poza oceną właściwości psychometrycznych nowego kwestionariusza dla rodziców dzieci w wieku przedszkolnym (czyli powyżej 3 lat) badaczki chciały sprawdzić zgodność takiej metody oceny słownictwa i metod bezpośrednich, takich jak nazywanie i rozpoznawanie obrazków przez samo dziecko.

Grupa 94 dzieci polskojęzycznych w wieku od 3 do 6 lat została najpierw poddana testom za pomocą zadań nazywania i rozpoznawania obrazków, a następnie rodzice uczestników wypełnili listę zawierającą ten sam zestaw słów. Okazało się, że rodzice zaznaczali na liście mniej więcej tyle samo słów, ile znało ich dziecko. Rodzice zaznaczali jednak inne słowa niż te, które naprawdę znały dzieci, szczególnie w przypadku starszych dzieci z większym zasobem słownictwa.

Autorki tłumaczą, że w miarę rozwoju mowy dzieci, rodzice mogą nie być w pełni świadomi wszystkich używanych lub rozumianych przez nie słów, co ogranicza rolę rodziców jako źródła informacji o słownictwie ich potomstwa. Badaczki sugerują, że chociaż miary pośrednie (polegające na wiedzy rodziców) są wartościowym narzędziem przesiewowym u najmłodszych dzieci, to powinny być stosowane z ostrożnością podczas pomiarów zasobu słownictwa starszych dzieci, zwłaszcza potencjalnie znających wiele słów.

Z całym artykułem można zapoznać się na stronie pisma (otwarty dostęp). Więcej informacji na temat badań nad rozwojem słownictwa u dzieci można znaleźć także na Facebooku zespołu MultiLADA.

Źródło: Łuniewska, M., Krysztofiak, M., Haman, E. (2024). Parental report of vocabulary in 3- to 6-year-old Polish children: Reliable but not valid [Rodzicielski raport słownictwa u polskich dzieci w wieku od 3 do 6 lat: Rzetelny, ale nietrafny]. International Journal of Language & Communication Disorders , 1–14. https://doi.org/10.1111/1460- 6984.13101