„Terapia integracji sensorycznej w Polsce. Fakty, mity, analiza fenomenu”
13 11 2025
Kategoria: Aktualności Wydziału, Najnowsze publikacje
Terapia integracji sensorycznej (SI) od ponad dwóch dekad zajmuje szczególne miejsce wśród oddziaływań ukierunkowanych na wspomaganie rozwoju dzieci. Jej rosnąca popularność, a zarazem brak jednoznacznych rozstrzygnięć co do naukowych podstaw i zakresu skuteczności, budzi żywe dyskusje w wielu środowiskach: badaczy, praktyków, lekarzy i specjalistów pracujących z dziećmi, a także wśród rodziców. Książka Agnieszki Sternak „Terapia integracji sensorycznej w Polsce. Fakty, mity, analiza fenomenu” (Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego, 2025) to pierwsze na polskim rynku opracowanie, które kompleksowo porządkuje i analizuje to złożone zjawisko.
Publikacja prezentuje aktualny status teorii integracji sensorycznej, jej podstawy naukowe, narzędzia diagnostyczne i terapeutyczne oraz miejsce, jakie terapia integracji sensorycznej zajmuje wśród innych metod pracy z małymi dziećmi z wyzwaniami rozwojowymi. Autorka zestawia dane empiryczne i analizy teoretyczne z obserwacjami praktyków, ukazując szerokie spektrum opinii – od entuzjastycznego uznania po krytykę związaną z brakiem spełnienia kryteriów praktyk opartych na dowodach (evidence-based practices, EPB).
Na podkreślenie zasługuje fakt, że praca osadza dyskusję wokół terapii SI w specyficznym kontekście kulturowym i społecznym Polski, wskazując czynniki, które – właśnie tu i teraz – mogą decydować o społecznej percepcji i motywach wybierania tej formy terapii. To pierwsze opracowanie, które łączy wiedzę naukową i popularnonaukową, analizując zasadność stosowania terapii SI w określonych trudnościach oraz bezzasadność jej użycia w innych obszarach.
Zaprezentowany w książce przegląd badań i raportów (narracja naukowa) oraz opis przekazu marketingowego (narracja popularna) stanowią punkt wyjścia do opisanych w pracy badań własnych Autorki, które obejmują analizę doświadczeń rodziców dzieci uczestniczących w terapii SI. Oddanie głosu matkom umożliwiło zbadanie, jak decyzja o podjęciu terapii, jej przebieg i rezultaty są interpretowane w perspektywie rodzinnej. Wnioski z badań pozwalają lepiej zrozumieć emocjonalny i społeczny wymiar uczestnictwa w terapii SI oraz oczekiwania, jakie wobec niej formułują rodzice.
Publikacja dostarcza także praktycznych informacji dla specjalistów i rodziców: opisuje etyczne standardy pracy terapeuty, kryteria oceny i sposoby weryfikacji jego przygotowania zawodowego oraz etapy modelowego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego. W szerszej perspektywie Autorka odnosi popularność i zainteresowanie terapią SI do współczesnych modeli rodzicielstwa i trendów wychowawczych, ukazując, w jaki sposób społecznie konstruowane wzorce postępowania w roli rodzica wpływają na decyzje dotyczące wspomagania rozwoju dziecka.
Zgromadzony materiał badawczy – opracowany w nurcie badań jakościowych z odwołaniem do teorii systemowych i konstrukcjonizmu społecznego – stanowi przykład rzetelnego warsztatu metodologicznego. Publikacja może być więc nie tylko źródłem wiedzy o terapii SI, ale również punktem odniesienia dla badaczy i studentów zainteresowanych prowadzeniem własnych badań w obszarze psychologii, pedagogiki, socjologii czy nauk medycznych z wykorzystaniem metodologii jakościowych.
„Terapia integracji sensorycznej w Polsce. Fakty, mity, analiza fenomenu” to kompendium, które w sposób uporządkowany i wieloaspektowy opisuje zjawisko, będące dziś jednym z istotnych tematów współczesnej praktyki terapeutycznej.
***
Tekst stanowi obszerne opracowanie poświęcone diagnozie i terapii metodą integracji sensorycznej (SI) Jean A. Ayres. Autorka wnikliwie przygląda się metodzie i ustosunkowuje się do zróżnicowanych opinii dotyczących zasadności jej stosowania. Zwraca uwagę na kontrowersje wokół metody oraz jej rozpowszechnienia w instytucjach oświaty, ośrodkach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także placówkach systemu ochrony zdrowia. […] Monografia dotyczy zagadnień o długiej historii w nauce i praktyce psychologicznej, a przede wszystkim – zagadnień o dużym znaczeniu dla poszukujących pomocy rodziców. [Praca] jest przykładem wnikliwej i dojrzałej analizy. Wnosi istotny wkład do wiedzy o terapii integracji sensorycznej. Uważam, że może być interesującą i wartościową pozycją dla akademików, studentów oraz praktyków.
Z recenzji dr hab. Lucyny Bakiery, prof. UAMWięcej informacji o książce – pod LINKIEM
AGNIESZKA STERNAK – doktor nauk społecznych, psycholog, adiunkt na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego w Katedrze Psychologii Rozwojowej i Edukacyjnej. Laureatka Nagrody im. Stefana Szumana za najlepszą rozprawę doktorską przyznaną przez Polskie Stowarzyszenie Psychologii Rozwoju Człowieka za „intelektualną odwagę podjęcia tematu ważnego i kontrowersyjnego, humanistyczną wrażliwość, precyzję, zakres i głębię analiz oraz uczciwość w zaprezentowaniu całej złożoności badanego problemu”.
fot.: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego (packshot), Promocja WPs UW