Uprzedzenia, wrogość czy harmonia społeczna? Spotkanie wokół książki prof. prof. M. Jarymowicz i A. Szuster

24 10 2024

Uprzedzenia, wrogość czy społeczna harmonia? to debiut popularnonaukowy. Książka autorstwa prof. Marii Jarymowicz i prof. Anny Szuster, wydana przez Smak Słowa, ma na celu przybliżenie uwarunkowań zła i dobra w relacjach społecznych. Poruszane są w niej zagadnienia takie jak różnice między automatycznymi i refleksyjnymi mechanizmami regulacji funkcjonowania, rozróżnienie między empatią afektywną a poznawczą, wpływ norm społecznych i wartości na moralność oraz znaczenie antycypacji i ideałów jako regulatorów zachowań.

Zapraszamy na spotkanie z autorkami we wtorek 12 listopada, godz. 15.15, do Czytelni Biblioteki Wydziału Psychologii. Liczymy na twórczy dialog, zachęcając zarówno psychologów-badaczy, jak i osoby zainteresowane tą problematyką do podzielenia się swoimi refleksjami. Spotkanie ma sprzyjać wymianie myśli prowadzonej z różnych perspektyw teoretycznych i zawodowych.

Człowiek przystosowany jest do myślenia o przyszłości wyznaczonej długością jednostkowego życia. Większości umyka perspektywa długofalowa. Nieliczni potrafią się na niej skoncentrować. Wielu zaś nie przepada za liczbami i niechętnie głowi się nad tym, co przyniesie odległa przyszłość (robi to jednak doraźnie, dla osiągnięcia krótkofalowych celów). A przecież od koncentracji na przyszłości w dużym stopniu zależy jej jakość.

Warto zastanowić się nad tym, skąd się biorą deficyty perspektywicznego myślenia o nieograniczonych szansach i ograniczeniach do pokonania, o łatwych, banalnych podziałach, które stanowią pułapkę, o trudnej do wypracowania, ale możliwej wspólnocie, o dobru, bez którego niemożliwe byłoby przetrwanie, i o złu, które towarzyszy nam od zarania dziejów – o tym wszystkim traktuje ta książka.

Są w niej obecne ptaki – zdumiewające osiągnięcie ewolucji i niezwykle różnorodna społeczność, obejmująca zarówno indywidualistów, jak i samotników, tych, których życie przebiega w parze, i tych żyjących w dużych wspólnotach. Są wśród nich takie, których życie wyznaczone jest ciągłą wędrówką, i takie, które pozostają w jednym miejscu. Są agresorzy i drapieżniki, są pięknisie, hojnie wyposażone przez naturę, i szare wróbelki. Są takie, które zadowalają się czymkolwiek, ale bywają również takie, których upodobanie do zbytku można porównać jedynie z ludzkim.

(fragm. książki)

Dawno nie czytałam tak fascynującej książki psychologów, napisanej dla szerokiego grona czytelników, opartej na głębokiej wiedzy i przemyśleniach o życiu społecznym, połączonych z wrażliwością na to, co się dzieje.

Pomysł autorek na książkę dotyczy dynamiki dobra i zła. Dynamika ta wydaje się prosta, lecz w istocie jakże jest skomplikowana! Autorki temu trudnemu zadaniu sprostały doskonale, odwołując się do relacji pomiędzy myśleniem refleksyjnym i automatycznym oraz do znaczenia emocji – zarówno pierwotnych, jak i wtórnych. Ich książka to prawdziwa éloge (pochwała) refleksji nad sobą, nad innymi ludźmi i nad tym, co się dzieje w świecie wokół nas.

(Ewa Drozda-Senkowska, professeure classe exceptionnelle Université de Paris Descarte)

***

Maria Jarymowicz – profesor zwyczajny, związana z Wydziałem Psychologii UW przez 65 lat. Kierowała Katedrą Psychologii Osobowości oraz Zespołem Badań nad Tożsamością. Jej badania dotyczą między innymi relacji Ja-INNI, regulacji ludzkiego zachowania, w tym zróżnicowania emocji na automatyczne i refleksyjne oraz ich wpływu na funkcjonowanie indywidualne i społeczne.

Anna Szuster – profesor zwyczajny, kieruje Katedrą Psychologii Społecznej, Osobowości i Procesów Emocjonalnych na Wydziale Psychologii UW. Wykłada psychologię społeczną, bada mechanizmy ludzkiego altruizmu, przyjmowania perspektywy innej osoby oraz wpływ narzędzi cyfrowych na ocenianie i zachowanie.