Tomaszewski Piotr
Działalność naukowa
Zainteresowania naukowe:
Struktura polskiego języka migowego (PJM), amerykańskiego języka migowego (ASL) oraz innych języków migowych – fonologia, morfologia, leksykon, składnia, semantyka i dyskurs; uniwersalia językowe w kontekście modalności języka; dynamika ewolucji języków migowych (m.in. zmiany strukturalne i gramatykalizacja znaków migowych); gestowe teorie powstania języka; mechanizmy przyswajania języka migowego i mówionego przez małe dzieci głuche w różnych warunkach stymulacji językowej; rozwój poznawczy dzieci głuchych; bimodalna dwujęzyczność (migowo-pisana oraz migowo-mówiona); wpływ technologii implantów ślimakowych na rozwój dzieci głuchych; różne formy dyskryminacji ze względu na głuchotę; zjawisko audyzmu i jego relacja z kulturą Głuchych; opresja zinternalizowana a zdrowie psychiczne osób głuchych i słabosłyszących; niepełnosprawność w ujęciu socjokulturowym.
Prywatna strona: https://uw.academia.edu/PTomaszewski
Wybrane publikacje:
Tomaszewski, P., Krzysztofiak, P., Kowalska, J., Hauser, P. (2025). Internalized oppression and deaf people’s mental health. Scientific Reports, 15, 5268.
Tomaszewski, P., Krzysztofiak, P., Morford, J.P., Eźlakowski, W. (2022). Effects of age-of-acquisition on proficiency in Polish Sign Language: Insights to the critical period hypothesis. Frontiers in Psychology, 13:896339.
Tomaszewski, P., Eźlakowski, W. (2021). Temporal affixation in Polish Sign Language. Sign Language Studies, 22(1), 106-131.
Zimmermann, M., Mostowski, P., Rutkowski, P., Tomaszewski, P., Krzysztofiak, P., Jednoróg, K., Marchewka, A. and Szwed, M. (2021) The extent of task specificity for visual and tactile sequences in the auditory cortex of the deaf and hard of hearing. Journal of Neuroscience, DOI: https://doi.org/10.1523/JNEUROSCI.2527-20.2021
Tomaszewski, P., Eźlakowski, W. (2021). Negative affixation in Polish Sign Language. Sign Language Studies, 21(3), 290-332.
Tomaszewski P., Krzysztofiak, P., Moroń, E. (2019). From sign language to spoken language? A new discourse of language development in deaf children. Psychology of Language and Communication, 23(1), 48-84.
Tomaszewski P., Kościelniak, L. (2019). Język migowy w świetle współczesnego paradygmatu głuchoty. Problemy Wczesnej Edukacji, 44(1), 7-17.
Tomaszewski, P. (2018). Implanty ślimakowe – etyka a wybór. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, 2(14), 169-195.
Tomaszewski P., Wieczorek, R., Krzysztofiak, P., Kowalska, J. (2018). Percepcja audyzmu w polskiej społeczności głuchych. Societas/Communitas, 2-2(26-2), 109-139
Tomaszewski P., Niedźwiecka, A., Majewska, M. (2018). Kompetencje dzieci głuchych w posługiwaniu się językiem migowym – metody oceny i jej kliniczne znaczenie. Edukacja, 4(147), 136-148.
Tomaszewski P., Moroń, E. (2018). W poszukiwaniu eklektycznego paradygmatu edukacji głuchych. Studia Edukacyjne, 49, 281-297.
Tomaszewski P., Moroń, E., Sak, M. (2018). Kultura tudzież rehabilitacja: Ku zmianie paradygmatu w edukacji głuchych i słabosłyszących w Polsce. Kultura i Edukacja, 1(119), 99-114.
Tomaszewski P., Wieczorek, R., Moroń, E. (2018). Audyzm a opresja społeczna. W: J. Kowalska, R. Dziurla, K. Bargiel-Matuszewicz (red.), Kultura a zdrowie i niepełnosprawność. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Tomaszewski P., Moroń, E. (2018). Quo vadimus? Dynamika paradygmatów głuchoty we współczesnym świecie. W: J. Kowalska, R. Dziurla, K. Bargiel-Matuszewicz (red.), Kultura a zdrowie i niepełnosprawność. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Tomaszewski P., Kotowska K., Krzysztofiak, P. (2017). Paradygmaty tożsamości u g/Głuchych: przegląd wybranych koncepcji. W: E. Woźnicka (red.), Edukacja niesłyszących – wczoraj, dziś i jutro. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Tomaszewski, P., Wieczorek, R. (2016). Głusi a zjawisko audyzmu. Maszynopis niepublikowany. Pracownia Badań nad Polskim Językiem Migowym i Komunikacją Głuchych, Katedra Psychologii Zdrowia i Rehabilitacji Wydziału Psychologii UW.
Tomaszewski, P., Wieczorek, R. (2016). Kropla drąży skałę. Ku depatologizacji głuchoty. W: H. Wrona-Polańska, E. Pisula, K. Bargiel-Matusiewicz (red.), Zdrowie i choroba w kontekście funkcjonowania społecznego i zawodowego. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Tomaszewski, P. (2015). Constraints on negative prefixation in Polish Sign Language. PLoS ONE 10(11): e0143574. doi:10.1371/journal.pone.0143574
Tomaszewski, P., Piekot, T. (2015). Język migowy w perspektywie socjolingwistycznej. Socjolingwistyka, 29, 63-87.
Potrzebka, W., Moroń, E., Tomaszewski, P, Piekot, T. (2015). Implantacja ślimakowa w perspektywie krytycznej. W: K. Bargiel-Matusiewicz, P. Tomaszewski, Pisula, E. (red.). Kulturowe oraz społeczne aspekty zdrowia i obrazu ciała. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Bargiel-Matusiewicz, K. Tomaszewski, P., Pisula, E. (red.) (2015). Kulturowe oraz społeczne aspekty zdrowia i obrazu ciała. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Tomaszewski, P. (2015). Rozwijanie kompetencji socjokulturowej w nauczaniu polskiego języka migowego. W: P. Tomaszewski, K. Bargiel-Matusiewicz, E. Pisula (red.), Społeczne i kulturowe aspekty zdrowia i niepełnosprawności. Wyd. UW.
Tomaszewski, P., Bargiel-Matusiewicz, K., Pisula, E. (2015). Między patologią a kulturą: Społeczne uwarunkowania niepełnosprawności. W: P. Tomaszewski, K. Bargiel-Matusiewicz, E. Pisula, (red.), Kulturowe i społeczne aspekty zdrowia i niepełnosprawności. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Tomaszewski, P., Bargiel-Matusiewicz, K. Pisula, E. (red.) (2015). Kulturowe i społeczne aspekty niepełnosprawności. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Tomaszewski, P., Sak, M. (2014). Is it possible to educate deaf children bilingually in Poland? W: M. Olpińska-Szkiełko, Bertelle, L. (red.), Zweisprachigkeit und Bilingualer Unterricht. Peter Lang Publishing Group.
Tarwacka, A., Tomaszewski, P., Szymańska, J., Bokus, B. (2014). Deaf children building narrative texts. Effect of adult-shared vs. nonshared perception of a picture story. Psychology of Language and Communication, 18 (2), 149-177.
Tomaszewski, P. Ruszkowska, A. (2014) Analiza zachowań językowych i komunikacyjnych u głuchych i słyszących przedszkolaków w sytuacji zabawy. W: M. Sak (red.), Deaf Studies w Polsce. Tom 1. Łódź: Wydawnictwo Polskiego Związku Głuchych.
Tomaszewski, P. (2014). Funkcjonowanie poznawcze i językowe dzieci głuchych. W: M. Sak (red.), Edukacja głuchych. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Tomaszewski, P. (2011). Lingwistyczny opis struktury polskiego języka migowego. W: I. Kurcz, H. Okuniewska (red.), Język jako przedmiot badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
Kurcz, I., Tomaszewski, P. (2011). Powstanie i ewolucja języka. W: I. Kurcz, H. Okuniewska (red.), Język jako przedmiot badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo SWPS Academica.
Tomaszewski, P. (2010). Fonologia wizualna polskiego języka migowego. Wydawnictwo MATRIX.
Tomaszewski, P., Farris, M. (2010). Not by the hands alone: Function of non-manual features in Polish Sign Language. W: B. Bokus (red.), Studies in the psychology of language and communication. Warsaw: Matrix.
Tomaszewski, P. (2009). How homesigners use peer-group pidgin to deal with communication breakdown. W: E. Pisula, P. Tomaszewski (red.), New ideas in studying and supporting development of exceptional people. Warsaw University Press.
Pisula, E., Tomaszewski, P. (red.) (2009). New ideas in studying and supporting development of exceptional people. Warsaw University Press.
Tomaszewski, P. (2008). Child visual discourse: The use of language, gestures, and vocalizations by deaf preschoolers. Polish Psychological Bulletin, 39 (1), 9-18.
Tomaszewski, P. (2008). Interactions of deaf preschoolers: a comparison of the communicative behaviors of deaf children of deaf parents and of deaf children of hearing parents. Psychology of Language and Communication, 12 (2), 69-87.
Tomaszewski, P. (2008). Co z mową głośną w wychowaniu dwujęzycznym dzieci głuchych? W: J. Porayski-Pomsta (red.) Diagnoza i terapia w logopedii. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
Tomaszewski, P. (2007). Głuchota a zaburzenia zachowania dziecka: wyzwanie dla rodziców słyszących. W: E. Pisula, D. Danielewicz (red.) Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością. Wyd. HARMONIA, Gdańsk
Tomaszewski, P., Bandurski, M. (2007). Rozwój językowy i poznawczy dzieci głuchych a strategie wychowawcze ich rodziców. W: E. Pisula, D. Danielewicz (red.) Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością. Gdańsk: Wyd. Harmonia.
Tomaszewski, P., Rosik, P. (2007). Sygnały niemanualne a zdania złożone w Polskim Języku Migowym: Gramatyka twarzy. Poradnik Językowy, 2, 64-80.
Tomaszewski, P., Rosik, P. (2007). Sygnały niemanualne a zdania pojedyncze w Polskim Języku Migowym: Gramatyka twarzy. Poradnik Językowy, 1, 33-49.
Tomaszewski, P. (2006). From iconicity to arbitrariness: How do gestures become signs in peer-group pidgin. Psychology of Language and Communication, 10 (2),28-59.
Tomaszewski, P. (2006). Przyswajanie języka migowego przez dzieci głuche w różnych warunkach stymulacji językowej. W: T. Gałkowski, E. Pisula (red.) Wprowadzenie do psychologii rehabilitacyjnej. Warszawa: Wyd. UW.
Tomaszewski, P. (2006). Dialog versus monolog: Jak podtrzymywać kontakt wzrokowy z dzieckiem głuchym? Kwartalnik Pedagogiczny, 3, 43-56.
Tomaszewski, P. (2005). Mówić czy migać? Prawo dziecka głuchego do wychowania dwujęzycznego. W: D. Gorajewska (red.) Społeczeństwo równych szans. Tendencje i kierunki zmian. Wydawnictwo: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa
Tomaszewski, P. (2005). Polski język migowy w nauczaniu dwujęzycznym dzieci głuchych. Studia Pragmalingwistyczne, 4, 33-58.
Tomaszewski, P. (2005). Rola wychowania dwujęzycznego w procesie depatologizacji głuchoty. Polskie Forum Psychologiczne, 10 (2), 174-190.
Tomaszewski, P. (2005). Język dzieci głuchych – wskazówki dla edukacji szkolnej. Szkoła Specjalna, 3, 167-181.
Tomaszewski, P. (2005). O niektórych elementach morfologii Polskiego Języka Migowego: zapożyczenia. Poradnik Językowy, 3, 44-62.
Tomaszewski, P. (2005). O niektórych elementach morfologii Polskiego Języka Migowego: złożenia. Poradnik Językowy, 2, 59-75.
Tomaszewski, P. (2004). Polski język migowy – mity i fakty. Poradnik Językowy, 6, 59-72.
Tomaszewski, P. (2003). Przyswajanie języka migowego przez dziecko głuche rodziców głuchych. Przegląd Psychologiczny, 46, 1, 101-128.
Tomaszewski, P., Gałkowski, T., Rosik, P. (2002). Nauczanie Polskiego Języka Migowego jako obcego języka: Czy osoby słyszące mogą przyswoić język wizualny? Czasopismo Psychologiczne, 8 (1), 7-20.
Tomaszewski, P., Rosik, P. (2002). Czy polski język migowy jest prawdziwym językiem? W: G. Jastrzębowska, Z. Tarkowski (red.) Człowiek wobec ograniczeń. Niepełnosprawność. Komunikacja. Terapia. Wyd. Fundacja ORATOR, Lublin
Tomaszewski, P. (2002). Zaburzenia komunikacji a problemy emocjonalne dziecka głuchego. W: J. Rola, M. Zalewska (red.) Wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej
Tomaszewski, P. (2001). Sign language development in young deaf children. Psychology of language and Communication, 5 (1), 67-80.
Tomaszewski, P., Łukasiewicz, A., Gałkowski, T. (2000). Rola gestów i znaków migowych w rozwoju twórczości językowej dziecka głuchego. Audiofonologia, 17, 75-86.
Tomaszewski, P. (2000). Rozwój językowy dziecka głuchego: wnioski dla edukacji szkolnej. Audiofonologia, 16, 21-57.
Działalność dydaktyczna
Na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego prowadzi kursy: „Podstawy komunikowania się w Polskim Języku Migowym”, „PJM w pracy zawodowej psychologa” oraz wykłady z zakresu psychologii zdrowia w kontekście społeczności Głuchych. Na Wydziale Lingwistyki Stosowanej UW prowadzi zajęcia z zakresu struktury i kultury języka migowego, m.in.: „Gramatyka opisowa polskiego języka migowego”, „Gramatyka mimiczna w PJM” oraz „Kultura i historia obszaru języka C – polski język migowy”. Opiekuje się pracami rocznymi i prowadzi seminarium magisterskie poświęcone m.in. rozwojowi psychicznemu dziecka głuchego, wsparciu psychologicznemu rodzin dzieci głuchych, strukturze i funkcjonowaniu polskiego języka migowego, kulturze Głuchych oraz różnym formom dyskryminacji ze względu na głuchotę i niepełnosprawność (audyzm, lingwicyzm, ableizm). Pełni funkcję kierownika Pracowni Badań nad Polskim Językiem Migowym i Komunikacją Głuchych na Wydziale Psychologii UW. W swojej pracy dydaktycznej łączy perspektywę psychologiczną, językoznawczą i kulturową, uwzględniając doświadczenia osób głuchych oraz aktualny stan wiedzy o dwujęzyczności bimodalnej i dostępności komunikacyjnej.
Działalność organizacyjna
- kierownik Pracowni Badań nad PJM i Komunikacją Głuchych
- członek Rady Wydziału Psychologii UW