Obchody 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego

22 07 2024

W 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego społeczność Uniwersytetu Warszawskiego uczci jego bohaterów, w szczególny zaś sposób żołnierzy Grupy Bojowej „Krybar”, która walczyła o teren Kampusu Głównego.

Uroczystość odbędzie się 1 sierpnia 2024 r. o godz. 12.00 przy Bramie Głównej Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28.
Wezmą w niej udział Powstańcy, warszawiacy i społeczność naszej Uczelni.

Z okazji 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Uniwersytet Warszawski zaprasza również na wystawę „Krybar – 80 lat pamięci”.
Ekspozycję, zlokalizowaną przed siedzibą Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego (Krakowskie Przedmieście 32) i w dawnej Bibliotece Uniwersyteckiej (Krakowskie Przedmieście 26/28), można zwiedzać w dniach 1 sierpnia – 15 września 2024 r.

Projekt „KRYBAR – 80 lat pamięci” dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”. Wystawa oraz publikacja powstały przy wsparciu Wojskowych Zakładów Łączności Nr 1 S.A.

80 lat temu, w dniu wybuchu Powstania Warszawskiego – 1 sierpnia 1944 r., VIII Zgrupowanie I Rejonu I Obwodu AK Warszawa-Śródmieście podjęło próbę odbicia Uniwersytetu Warszawskiego z rąk okupacyjnych wojsk niemieckich. Już wtedy tę jednostkę nazywano „Krybarem”. 5 sierpnia zgrupowanie zostało połączone z dwiema innymi jednostkami, tworząc Grupę Bojową „Krybar”. Kolejne próby przejęcia terenu Uniwersytetu przeprowadzono 23 sierpnia i 2 września.

Niemieckie pojazdy bojowe przed Uniwersytetem; po 23 sierpnia 1944 r. Fot. NN / ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego

Także w pierwszym dniu Powstania Warszawskiego oddział por. Stanisława Sosabowskiego „Stasinka”, złożony z głównie z inteligenckiej młodzieży z Żoliborza, zdobył budynek magazynów Waffen-SS na Stawkach, naprzeciwko dzisiejszego budynku Wydziału Psychologii UW. To chyba jedyna zwycięska bitwa tego dnia, w której zdobyto nie tylko mnóstwo żywności, ale też słynne „panterki”, czyli mundury, które na zawsze będą się kojarzyć z Powstaniem. Na Stawkach Powstańcy uwolnili także ponad 50-osobową grupę więzionych tam Żydów węgierskich i greckich, których część dołączyła później do walczących.

Teren Domu Starców przy ul. Karolkowej 77 róg Żytniej. Żołnierze ze Zgrupowania „Radosław” przymierzający mundury niemieckie zdobyte w magazynach na Stawkach; 4 sierpnia 1944 r. Fot. Halina Bala „Małgorzata”/ ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego

***

W dziejach Warszawy Powstanie to wielka tragedia – śmierć tysięcy mieszkańców miasta, masakry, gwałty, zniszczenie całej dawnej tkanki miejskiej. Pamiętajmy jednak, że w tych tragicznych czasach zdarzały się też momenty spełnienia – bez wspominania ich nasza pamięć będzie niepełna.